Over de zin van het leven en de Socratesbeker

‘Als we het universum vragen wat de zin van het leven is, is het antwoord een doodse stilte,’ beweerde de Franse filosoof Albert Camus. En misschien heeft Camus wel gelijk. Ik heb in ieder geval nog nooit antwoord gekregen op die vraag. Er zijn geen richtlijnen voor wat we moeten doen of waarom het één meer waard is dan het ander. Alles is er gewoon.

En dat vind ik best verontrustend. Gelukkig dringt het niet altijd tot me door. Meestal ben ik te druk bezig met leven om erover na te denken. Maar soms komt dit besef in zijn volle omvang tot me. In de Ikea bijvoorbeeld. Je ziet al die mensen met hun Ikeaboodschappenlijstjes en Ikeapotlood in de aanslag traag door de uitgestippelde kronkelroute gaan. 

De walging overvalt me vooral als ik besef dat ik zelf precies hetzelfde doe. Op dat soort momenten lukt het me niet om vervelende vragen weg te drukken als: Waarom maken we ons toch zo druk? Wat stelt ons leven voor als je het afzet tegen de tijd dat de aarde bestaat, dat zelf ook weer een lullig planeetje is dat in een of andere uithoek van een immens universum hangt?

Toch is er juist in de Ikea een antwoord te vinden op de vraag hoe wij zin kunnen geven aan ons leven. De ikea speelt met haar gratis papiertjes en potlootjes namelijk in op een eeuwenoude zingevingstactiek: het opstellen van een lijstje. Neem de 10 geboden. Of de 95 stellingen van Maarten Luther, De Quote 500, de top vijf van zeldzaamste vogels ter wereld, de tien mooiste plekjes van Nederland, of de 2000 beste liedjes aller tijden. Met een lijstje breng je hiërarchie aan. Je zegt: Dit is heilig, dit is bijzonder, dit doet er toe (en dit niet).

Door het bestaan van lijstjes weet je vaak direct wat je moet doen. Je moet nog een keer in je leven naar de mooiste stad van de wereld, of je moet opblijven omdat je je favoriete nummer dat op nummer 254 van de top 2000 staat wilt horen (terwijl je het natuurlijk nu direct op Spotify zou kunnen luisteren, maar dat is veel minder leuk).

Zijn die lijstjes zelf niet net zo goed zinloos en allemaal even belangrijk en dus onbelangrijk? Natuurlijk zijn ze dat. Het zijn ook maar toevallige lijstjes. Dat zie je bijvoorbeeld wanneer toeristen in het Vondelpark heel voorzichtig naar een reiger kruipen om die van dichtbij te kunnen fotograferen. Ik moet er om lachen, want hoe bijzonder is een reiger nu eigenlijk? Maar goed, blijkbaar is een reiger wel zeldzaam in veel andere landen. Toeristen die een reiger fotograferen, hebben gewoon een ander lijstje van zeldzame vogels in hun hoofd dan wij.

Dat is zo leuk van de mens. Die weet dat dergelijke lijstjes gewoon door mensen bedacht zijn, of dat er op gestemd is en dat die lijstjes weer kunnen veranderen, maar toch gelooft zij erin. Want de mens is nu eenmaal een lijstjesdier.

Lijstjesdieren worden heel blij van het maken van lijstjes, maar ze worden nog blijer van het staan op lijstjes. Daarom ben ik zo blij: ik – nou ja, misschien niet ik, maar dan toch wel mijn  boek – sta op dit moment op een lijstje, namelijk op de longlist van de Socratesbeker, de prijs voor het prikkelendste filosofieboek van het voorafgaande jaar.

Frank Meester is buitengewoon afdelingshoofd van BURO FLUDO.
Hij bedenkt manieren om met behulp van de filosofie
het leven iets minder ellendig te maken.

Elke week versgetypte levenstips ontvangen?
Schrijf je dan in voor de nieuwsbrief



Wil je meer BURO FLUDO?
Misschien is een cursus dan iets voor jou!

Nieuw: De BURO FLUDO kadobon!

Wist je dat je nu ook een proefles kunt doen? Je kunt je aanmelden op de cursussenpagina

Opvoedboeken

Samen met Stine Jensen schreef ik twee opvoedboeken. Één voor ouders: De opvoeders. wat de filosofie de schipperende ouder kan leren en één voor kinderen: Hoe voed ik mijn ouders op? Een boek vol tips waarmee kinderen hun onopgevoede ouders een beetje kunnen helpen. Je vindt de boeken op de leuke dingen-pagina.

Vraag het Frank

Heb je een filosofische vraag? Dan kun je die aan mij stellen. Stuur me een berichtje via de contactpagina. Wie weet behandel ik je vraag in een van mijn vlogs.