Bluf jezelf de toekomst in
Als je je leven wilt veranderen, dan moet je af en toe bluffen. Bluffen is een vorm van liegen, omdat je beweert iets te kunnen of te zijn, waar je niet helemaal zeker van bent. Bluffen is doen alsof. En precies dat doen alsof kan je helpen om te worden wie je wilt zijn.
Aristoteles schrijft zijn Ethica Nicomachea dat je een goed mens kunt worden door goed te doen. Dat klinkt nogal makkelijk, maar dat is het juist niet. Het komt er op neer dat je moet doen alsof je goed bent, en als je dat maar lang genoeg doet, word je ook werkelijk goed.
Zo moet je een beetje bluffen wanneer je je gedrag wilt veranderen. Je moet doen alsof je al bent zoals iemand die het gedrag vertoont dat je wilt vertonen. Door heel goed te doen alsof, word je uiteindelijk ook zo.
Kinderen spelen vaak een rol met elkaar. Ze doen alsof. En zo proberen ze uit wat ze willen zijn. Of neem Nous’che, de hond met wie ik samenwoon. Ze speelt met een flostouw, gromt en zet haar tanden erin als was het een prooi. Als ze een konijn zou tegenkomen, zou het werkelijkheid worden.
Midas speelde toen hij jong was vaak Batman, tenminste, als hij niet superman of James Bond was
Bluffen is een deelverzameling van ‘doen alsof’. Bij ‘doen alsof’ kun je van elkaar weten dat je doet alsof, zoals bij een spel. Als je bluft is dat doorgaans niet het geval. Als je bluft dan zeg je dat je iets kan of hebt, waarvan je eigenlijk niet zo zeker bent. Als je bluft bij een kaartspel doe je net alsof je goede kaarten hebt, de ander kan daardoor besluiten om te passen en zo haal je de pot binnen. Maar die ander kan ook doorgaan en dan kun je juist veel geld verliezen. Bluffen is nooit zonder risico.
Eigenlijk kun je niet anders dan bluffen. De toekomst is namelijk altijd ongewis, toch moeten we net doen alsof we wel weten wat er gaat komen. De Deense filosoof Søren Kierkegaard zei het zo: ‘Het leven kan alleen achterwaarts begrepen worden, maar het moet voorwaarts geleefd worden’. En omdat het voorwaarts geleefd moet worden, moet je de sprong voorwaarts wagen, zonder dat je precies weet waar je terecht zal komen. Je zou bluffen existentieel liegen kunnen noemen.
Frank Meester is buitengewoon afdelingshoofd van Buro Fludo.
Hij bedenkt manieren om met behulp van de filosofie
het leven iets minder ellendig te maken.
